ایسنا نوشت: یک روزنامه آمریکایی در گزارشی درباره علیرضا اکبری، جاسوس بریتانیایی که چندی پیش در ایران به اعدام رسید، نوشت: وی فردی بود که اطلاعات مربوط به تاسیسات فردو را به انگلیس لو داد و این اطلاعات به سرعت در اختیار سرویسهای اطلاعاتی غربی و آمریکا و بهعلاوه اسرائیل قرار گرفت.
روزنامه نیویورک تایمز در گزارش خود بهطور مفصل به بررسی سابقه کاری و نحوه جذب و فعالیت علیرضا اکبری، جاسوس بریتانیایی برای سرویسهای اطلاعاتی لندن پرداخت و نوشت که ایران در ماه ژانویه یک مقام ارشد پیشین این کشور را که به گفتهی مقامات اطلاعاتی غرب در طول یک دهه اطلاعات ارزشمندی را در مورد برنامههای هستهای و نظامی ایران در اختیار انگلیس قرار داده بود، اعدام کرد.
به نوشته نیویورک تایمز، در آوریل ۲۰۰۸ یک مقام ارشد سرویس اطلاعاتی انگلیس که برای انتقال اخبار محرمانه به همتایان اسرائیلی خود به تلآویو سفر کرده بود به آنها گفت که لندن در ایران جاسوسی با سطح بالای دسترسی به اسرار هستهای و دفاعی این کشور دارد.
به گفته مقامات اطلاعاتی، این جاسوس اطلاعات ارزشمندی در اختیار آنان قرار داده بود و سالها این کار را ادامه داد. این اطلاعات در ادعای دولتهای غربی نسبت به قصد ایران در دستیابی به سلاحهای هستهای و ترغیب آنها به اعمال تحریمهای گسترده علیه تهران نقش حیاتی داشتند.
هویت این جاسوس تا مدتها پنهان بود اما اعدام علیرضا اکبری، معاون پیشین وزیر دفاع ایران در روز ۱۱ ژانویه به جرم جاسوسی، رازی را آشکار کرد که در نهایت مشخص شد وی همان جاسوس انگلیس بوده است.
این روزنامه آمریکایی در ادامه نوشت که وی پس از نقل مکان به لندن وارد بخش خصوصی شد اما هرگز اعتماد مقامات ایران را از دست نداد. بر اساس گفته مقامات اطلاعاتی، او افشای اسرار هستهای ایران به مقامات اطلاعاتی انگلیس را از سال ۲۰۰۴ آغاز کرد.
علیرضا اکبری ظاهرا تا سال ۲۰۱۹ با مشکلی مواجه نشده است اما به گفته دو منبع ایرانی نزدیک به سپاه پاسداران، ایران با کمک روسیه کشف میکند جاسوسی که وجود سایت هستهای زیرزمینی ایران در دل کوههای اطراف تهران را افشا کرده، علیرضا اکبری بوده است.
ایران اکبری را علاوه بر افشای اسرار هستهای و نظامی به افشای هویت و فعالیتهای بیش از صد مقام دولتی، ازجمله محسن فخریزاده، دانشمند ارشد هستهای که در سال ۲۰۲۰ به دست اسرائیل ترور شد، متهم کرد.
لندن هرگز بهطور علنی به جاسوس بودن علیرضا اکبری که در سال ۲۰۱۲ شهروند این کشور شد، اذعان نکرد. تنها ویلیام آرچر، سخنگوی وزارت خارجه انگلیس گفت: سیاست دیرینه ما این است که در مورد مسائل اطلاعاتی اظهار نظر نکنیم.
نیویورک تایمز پیشتر در سپتامبر ۲۰۱۹ گزارش داد که منبع اطلاعاتی که سایت هستهای فُردو را لو داد، جاسوس انگلیس است. به گفته سه مقام اطلاعاتی و امنیت ملی غربی، اطلاعات مربوط به سایت فردو تنها یکی از افشاگریهایی علیرضا اکبری بود که مقامهای اطلاعاتی انگلیس در آوریل ۲۰۰۸ به همتایان اسرائیلی و غربی خود منتقل کردند.
وزارت امور خارجه و شورای امنیت ملی آمریکا نیز گفتند که در مورد سوالات مربوط به علیرضا اکبری نمیتوانند اظهار نظر کنند.
نیویورک تایمز همچنین در گزارش خود با اشاره به ویژگیهای ظاهری علیرضا اکبری تصریح کرد: وی در نوشتهها، سخنرانیها و مصاحبههایش دیدگاههای سیاسی افراطی خود را ابراز میکرد و به گفتهی یک دیپلمات ارشد ایرانی و از مشاوران دولت در جلسات رسمی گفته بوده است که ایران باید به سلاح هستهای دستیابی پیدا کند.
این روزنامه در بخش دیگری از این گزارش به ماجرای استخدام علیرضا اکبری برای جاسوسی طی یک ضیافت در سفارت انگلیس در تهران پرداخت و نوشت که انگیزه اکبری از جاسوسی مشخص نیست اما او در ویدئوها مربوط به اعترافاتش ضمن انکارِ داشتن مشکلات مالی، «طمع و قدرت» را محرک خود برای این کار عنوان کرد.
دولت ایران میگوید که علیرضا اکبری به کشور خیانت کرده و اسرار حکومتی را در ازای دریافت پول افشا کرده است.
بنابر این گزارش، انگلیس در آوریل سال ۲۰۰۸ اطلاعات سری تاسیسات غنیسازی اورانیوم در یک مجتمع نظامی زیرزمینی به نام فُردو را دریافت کرد و آن را با آژانسهای اطلاعاتی غربی و اسرائیل به اشتراک گذاشت. کشف سایت فردو سبب شد تا رویکرد جهان نسبت به برنامه هستهای ایران تغییر کند و موجب آن شد که اسرائیل و غرب برای مقابله با آن برنامههای نظامی و سایبری جدیدی طرح کنند.
یونی کورن که در آن زمان رئیس دفتر وزیر جنگ اسرائیل بود در مصاحبهای در سال ۲۰۱۹ گفت: سهم بزرگ انگلیس در تلاشهای ترکیبی غرب برای جمعآوری اطلاعات از فعالیتهای هستهای ایران همیشه از طریق نیروی جاسوسی انسانی تامین شده است. آنها در جاهایی حضور فیزیکی داشتند که نه ما و نه آمریکاییها به آن دسترسی نداشتیم.
همچنین به گفته فردی که در آن زمان از مقامات ارشد سازمان اطلاعات آلمان بود، اطلاعاتی که لندن در سال ۲۰۰۸ با اسرائیل به اشتراک گذاشت، خیلی زود به آژانسهای اطلاعاتی غربی منتقل شدند.
به گفته دو ایرانی نزدیک به سپاه پاسداران، ایران سرانجام متوجه میشود که افشاگر سایت فردو علیرضا اکبری است. او سپس توسط وزارت اطلاعات ایران بازداشت شد. مقامات ایرانی در ماه ژانویه، کمی بیش از سه سال پس از دستگیری اکبری هویت این جاسوس را اعلام کردند. او در نهایت در همان ماه به دار آویخته شد.