۲۲ آوریل مصادف با دوم اردیبهشت امسال «روز جهانی زمین» است و «احیای زمین، افزایش بهره‌وری برای توسعه پایدار» به‌عنوان شعار امسال انتخاب شد. مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، می‌گوید: عوارض و پیامدهای مسائل زیست‌محیطی با قدرت و سرعت بالایی نمایان نمی‌شوند اما مسائلی جدی هستند که می‌تواند بقای انسان و سایر موجودات زنده را در کره زمین تهدید کنند.
به گزارش پردیس امروز، شینا انصاری در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: موضوع بی‌توجهی به ملاحظات محیط زیستی در سطح جهانی موجب شد بعد از انتشار کتاب «بهار خاموش» خانم راشل کارسون و در اولین اجلاس جهانی زمین در استکهلم، ٢٢ آوریل “روز زمین” نام بگیرد تا همه جهانیان برای حفاظت از این سیاره قابل سکونت برای بشر و جلوگیری از اقداماتی که باعث تخریب هر چه بیشتر آن می‌شود، اقدام کنند.
وی ادامه داد: متاسفانه به‌رغم اقدامات انجام شده برای حفاظت از زمین طی پنج دهه گذشته، تخریب‌ها در سطح جهانی روند بسیار گسترده و فزاینده‌ای داشته است. عدم‌توازن میان ظرفیت زیستی کره زمین و تقاضای بشر با بهره‌کشی‌های بی‌حد و حصر از منابع موجب شده است که این سیاره دیگر توان آسیب‌ها و دستکاری‌های بیشتر انسان در طبیعت را نداشته باشد. افزایش دو برابری جمعیت جهان در نیم‌قرن گذشته و ترویج مصرف‌گرایی باعث شده که منابع تجدیدشدنی زمین سریع‌تر از قدرت بازتولید آن‌ها مصرف و در نتیجه هر ساله مقدار زیادی از ذخایر طبیعی جهان نابود شود.
انصاری با اشاره به اینکه در ایران نیز طی دهه‌های گذشته تمرکز صرف بر توسعه اقتصادی باعث افزایش فعالیت‌ها و ایجاد واحدهای صنعتی و تولیدی شد، تصریح کرد: متاسفانه ضوابط محیط زیستی در این فعالیت‌ها و واحدهای صنعتی و تولیدی مغفول مانده و همین موضوع باعث وارد شدن لطمات جبران ناپذیری بر محیط زیست، منابع آب و خاک، تخریب زیستگاه‌ها و بروز سایر مسائل و مشکلات محیط زیستی دیگر در کشور شده است.
به گفته مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، در واقع بی‌توجهی به توسعه پایدار یا توسعه‌ای که به موازات موضوعات اقتصادی و اجتماعی محیط زیست را نیز در اولویت و در بطن خود داشته باشد، مسایل و چالش‌های محیط زیستی زیادی را در کشور ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه طی دو تا سه دهه اخیر توجه به موضوع محیط زیست در اسناد بالادستی و قوانین دائمی و برنامه‌ای به‌خصوص از قانون برنامه چهارم توسعه به بعد ظرفیت‌های قانونی نسبتا خوبی برای لحاظ موضوعات محیط زیستی در فعالیت‌ها و پروژه‌ها فراهم کرد، خاطرنشان کرد: با این حال تنها ظرفیت‌های قانونی کفایت نمی‌کند بلکه ضمانت اجرای این قوانین و بستر هموار اجرای آن‌ها از نکات مهمی است که باعث شده در بسیاری از موارد این قوانین نتوانند به درستی اجرایی شوند.
انصاری ضمن اشاره به اینکه موضوع تغییرات اقلیمی همانند پاندمی کووید-۱۹ که کشورهای جهان را متاثر کرده است در حال حاضر یک مسئله و بحران جهانی است، اظهار کرد: تفاوت موضوعات محیط زیستی با اپیدمی یک بیماری ویروسی در این است که عوارض و پیامدهای مسائل محیط زیستی مانند گرمایش زمین خیلی سریع قدرت ظهور و نمود ندارد اما به هر صورت اجماع نظرات دانشمندان و کارشناسان بر واقعی بودن مسئله گرمایش زمین و ضرورت همگرایی و انجام اقدامات جهانی برای مقابله با این مشکل – که بقای انسان وسایر موجودات زنده را در کره زمین تهدید می‌کند – دلالت دارد.
وی ادامه داد: موضوع محدودکردن افزایش درجه حرارت کره زمین نسبت به دوران قبل از زغال سنگ به دو درجه سانتیگراد و مقابله با پدیده گرمایش زمین بیش از هر چیز نیازمند اجرای موثر برنامه «گذار انرژی» است. سیاستگذاری دولت‌ها محرک اصلی برای طی سریع‌تر این مسیر است و اغلب دولت‌ها آمادگی خود را برای عبور از این مسیر اعلام کرده‌اند البته در اغلب موارد سیاست‌های دولت‌ها در بخش توسعه انرژی تجدیدپذیر با مسائلی مواجه بوده است. به عنوان مثال یارانه‌های دولتی در بعضی کشورهای جهان برای استفاده از سوخت‌های فسیلی موجب کاهش قابل توجه هزینه‌های فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر شده است. در حقیقت وجود موانع اساسی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر باعث حرکت کند در به‌کارگیری این منابع انرژی به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه می‌شود.
مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران ضمن تاکید بر اینکه در کشور ما به دلیل شرایط خاص جغرافیایی قابلیت‌های زیادی برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر وجود دارد، گفت: شهر تهران نیز از پتانسیل قابل توجهی برای بهره‌گیری از انرژی‌های نو و به‌خصوص انرژی خورشیدی برخوردار است و به‌کارگیری این نوع انرژی راهکار مناسبی برای غلبه بر معضلات محیط زیستی پایتخت و سایر شهرهای بزرگ کشور است.
وی ادامه داد: شهرداری تهران به‌عنوان متولی اصلی مدیریت شهری و با توجه به در اختیار داشتن بیشترین فضاهای عمومی و نیمه‌عمومی شهر، سیستم حمل و نقل عمومی و سیستم نظارت بر ساخت و ساز در پهنه‌های مختلف شهر می‌تواند در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در شهر تهران نقش مهمی را ایفا کند البته اقدامات انجام شده برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش آلودگی و انتشار گازهای گلخانه‌ای بر اساس برنامه سوم توسعه شهر تهران با تکیه بر افزایش ظرفیت سالانه هنوز در ابتدای راه است اما با این حال پیگیری تامین دو درصد انرژی مصرفی در فضاهای تحت مدیریت شهرداری تهران به صورت سالانه از انرژی‌های تجدیدپذیر و راه اندازی نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت ۶۰۰ کیلووات ساعت در سال گذشته نوید بخش آغاز حرکت در جاده ناهموار توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است. به‌رغم تحریم‌ها، نوسانات نرخ ارز و ریسک بالای سرمایه‌گذاری این صنعت استمرار برای حرکت در این مسیر نیازمند حمایت بیشتر از جانب دولت و سطوح بالای حاکمیت خواهد بود.
انصاری در پایان گفت: استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، توسعه خطوط ریلی، کاهش پسماند، بازیافت و استفاده مجدد از آن، حفظ و گسترش گیاهان سبز شهری، توسعه و نوسازی سیستم حمل و نقل عمومی، کاهش هدر رفت آب، استفاده از فناوری‌های صرفه‌جویی آب و استفاده از منابع آب غیر متعارف مانند فاضلاب تصفیه شده برای مصارف کشاورزی و آبیاری از جمله راهکارهایی است که مورد توجه مدیریت شهری تهران برای بازیابی زمین قرار دارد و می‌تواند به افزایش بهره‌وری پایدار کمک کند.
