به گزارش پردیس امروز، معصومه محمودی در یادداشتی در ارتباط با اهمیت توجه به سلامت غذایی ایرانیان در سال ۱۴۰۴ نوشت:
با نزدیک شدن به سال ۱۴۰۴، بحث سلامت غذایی بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. تغذیه سالم نه‌تنها بر سلامت جسمی و روانی افراد تأثیر می‌گذارد، بلکه بر بهره‌وری نیروی کار، کاهش هزینه‌های درمانی و بهبود کیفیت زندگی جامعه نیز نقش دارد. در سال‌های اخیر، افزایش بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت، چاقی، فشار خون و مشکلات قلبی، که همگی ارتباط مستقیمی با نوع تغذیه دارند، به یکی از نگرانی‌های مهم در حوزه سلامت تبدیل شده است. تغییر الگوی غذایی مردم، مصرف بیش‌ازحد غذاهای چرب، شور و فرآوری‌شده، در کنار کاهش مصرف مواد غذایی مغذی مانند میوه، سبزیجات و غلات کامل، زنگ خطری جدی برای سلامت جامعه محسوب می‌شود و نیاز به اصلاح فوری دارد.
یکی از چالش‌های مهم در این حوزه، کیفیت و ایمنی مواد غذایی است. در سال‌های اخیر، استفاده از سموم دفع آفات، مواد نگه‌دارنده و افزودنی‌های غیرمجاز در برخی محصولات غذایی، نگرانی‌های زیادی ایجاد کرده است. آلودگی میکروبی و شیمیایی برخی مواد غذایی و نظارت ناکافی بر تولید و عرضه محصولات خوراکی از دیگر مشکلاتی است که سلامت جامعه را تهدید می‌کند. برای مثال، باقی ماندن سموم کشاورزی روی محصولات، استفاده از مواد افزودنی غیرمجاز در مواد غذایی بسته‌بندی‌شده و مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در دامپروری‌ها، همگی از عواملی هستند که می‌توانند سلامت عمومی را به خطر بیندازند. این موارد علاوه بر افزایش بیماری‌های مرتبط با تغذیه، می‌توانند زمینه‌ساز مشکلات جدی‌تر در آینده شوند.
افزایش قیمت مواد غذایی سالم نیز یکی دیگر از چالش‌های مهم است. در سال‌های اخیر، گرانی مواد پروتئینی، لبنیات، میوه و سبزیجات باعث شده است که بسیاری از خانواده‌ها به سمت مصرف مواد غذایی ارزان‌تر اما ناسالم‌تر سوق پیدا کنند. این مسئله به‌ویژه در خانواده‌هایی که از نظر اقتصادی با محدودیت‌هایی مواجه هستند، باعث کاهش دریافت مواد مغذی ضروری مانند پروتئین، کلسیم و ویتامین‌ها شده و در نهایت می‌تواند منجر به افزایش سوءتغذیه، کاهش رشد کودکان و افزایش بیماری‌های ناشی از کمبود ریزمغذی‌ها شود. علاوه بر این، در برخی مناطق، به‌ویژه شهرهای کوچک و روستاها، دسترسی به مواد غذایی سالم و تازه محدود است و این مسئله بسیاری از خانواده‌ها را ناچار به مصرف غذاهای کنسروی و فرآوری‌شده کرده که ارزش تغذیه‌ای پایین‌تری دارند.
فرهنگ تغذیه‌ای نامناسب از دیگر مشکلاتی است که سلامت غذایی جامعه را تحت تأثیر قرار داده است. تغییر سبک زندگی، مشغله‌های روزمره و گرایش روزافزون به غذاهای آماده و فست‌فودها، باعث افزایش مصرف چربی‌های اشباع، نمک و قند شده است که از عوامل اصلی بسیاری از بیماری‌های متابولیک به شمار می‌رود. در کنار این مسئله، عدم آگاهی کافی بسیاری از مردم نسبت به تغذیه سالم، باعث شده که رژیم غذایی مناسبی نداشته باشند. برخی خانواده‌ها به دلیل کمبود وقت، غذاهای روزانه خود را از رستوران‌ها و فست‌فودها تهیه می‌کنند که این کار علاوه بر تحمیل هزینه‌های بیشتر، پیامدهای منفی بر سلامت آن‌ها نیز دارد. تبلیغات گسترده مواد غذایی ناسالم در رسانه‌ها نیز نقش مهمی در تغییر الگوی غذایی جامعه داشته و باعث افزایش مصرف نوشابه‌های گازدار، تنقلات پرنمک و محصولات فرآوری‌شده شده است.
برای بهبود وضعیت سلامت غذایی در ایران، اقداماتی باید در دستور کار قرار گیرد. یکی از مهم‌ترین اقدامات، افزایش نظارت بر تولید، توزیع و عرضه مواد غذایی است. دولت و نهادهای نظارتی باید استانداردهای سخت‌گیرانه‌تری را برای کنترل کیفیت مواد غذایی اجرا کنند تا از ورود محصولات آلوده و غیرمجاز به بازار جلوگیری شود. همچنین، حمایت از تولیدکنندگان مواد غذایی سالم، ارائه مشوق‌های مالی به کشاورزان و دامداران برای تولید محصولات ارگانیک و اجرای برنامه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به تغذیه سالم، می‌تواند تأثیر بسزایی در بهبود سلامت جامعه داشته باشد. در بسیاری از کشورها، اجرای برنامه‌های آموزشی در مدارس و رسانه‌ها، نقش مهمی در اصلاح الگوهای تغذیه‌ای کودکان داشته است و ایران نیز می‌تواند از این تجربیات استفاده کند.
یکی دیگر از راهکارهای مؤثر، ارائه مشوق‌های اقتصادی برای تشویق مردم به مصرف مواد غذایی سالم است. دولت می‌تواند با کاهش مالیات بر محصولات سالم و ارائه یارانه برای تولید و توزیع مواد غذایی باکیفیت، دسترسی مردم را به تغذیه مناسب افزایش دهد. همچنین، اصلاح سیاست‌های تبلیغاتی و محدودکردن تبلیغات مواد غذایی مضر، به‌ویژه در رسانه‌های عمومی، می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کاهش مصرف این محصولات داشته باشد. برخی کشورها با اعمال مالیات بر نوشیدنی‌های شیرین و فست‌فودها، توانسته‌اند میزان مصرف این محصولات را کاهش دهند و این روش می‌تواند در ایران نیز به‌عنوان یک راهکار مؤثر مورد استفاده قرار گیرد.
در مجموع، توجه به سلامت غذایی ایرانیان در سال ۱۴۰۴ نه‌تنها یک نیاز ضروری برای حفظ سلامت فردی و اجتماعی است، بلکه در توسعه پایدار کشور نیز نقش بسزایی دارد. تغذیه سالم می‌تواند به کاهش بیماری‌های مزمن، افزایش بهره‌وری نیروی کار و کاهش هزینه‌های درمانی منجر شود که در نهایت، رشد اقتصادی و ارتقای کیفیت زندگی مردم را به دنبال خواهد داشت. برای دستیابی به این هدف، همکاری دولت، بخش خصوصی، رسانه‌ها و مردم ضروری است. بدون اجرای سیاست‌های مؤثر و اقدامات عملی، نمی‌توان انتظار داشت که وضعیت سلامت غذایی در کشور بهبود یابد. بنابراین، لازم است که مسئولان و سیاست‌گذاران کشور، با اتخاذ تصمیمات جدی و اجرای برنامه‌های جامع، گامی بلند در راستای بهبود وضعیت تغذیه‌ای جامعه بردارند تا ایرانیان در سال ۱۴۰۴ از تغذیه‌ای سالم‌تر و زندگی باکیفیت‌تری برخوردار باشند.
