به گزارش پردیس امروز به نقل از خبرگزاری فارس، مدتی است که طرحی تحت عنوان «طرح جهش تولید دانش‌بنیان» به منظور رفع موانع و مشکلات فعالیت و تولید و ایجاد تحول در این حوزه، در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است و نمایندگان با بررسی و کارشناسی ماده‌های آن، طرح جهش تولید دانش بنیان را به تصویب رساندند و برخی از ماده‌های آن را برای بررسی بیشتر به کمیسیون ارجاع دادند.
به همین منظور روز چهارشنبه نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی اصلاح ماده ۱۷ طرح جهش تولید دانش بنیان که پیش از این به کمیسیون آموزش و تحقیقات ارجاع شده بود، پیشنهاد علیرضا منادی سفیدان را با ۱۷۱ رأی موافق، تصویب کردند و مصادیق ایجاد شبکه شرکت‌های دانش بنیان را با اولویت تولید اقلام راهبردی مشخص کردند.
نگاهی به برخی از مصوبات طرح جهش تولید دانش‌بنیان
در این طرح تلاش شده است با اعتباربخشی به فعالیت های دانش‌بنیان از طریق ضمانت ریسک فناوری، تسهیل فعالیت های این حوزه و تشویق بخش خصوصی به تحقیق و توسعه از طریق اعطای اعتبار مالیاتی به آنها تحولی در امر تولید دانش‌بنیان ایجاد شود.
در این طرح مشوق‌هایی برای انعقاد قراردادهای تحقیق و توسعه‌ای میان صنایع تولیدی با دانشگاه درنظر گرفته شده است تا ارتباط دانشگاه با صنعت، صنایع و واحدهای تولیدی توسعه یابد.
همچنین براساس یکی از مصوبات مهم طرح جهش تولید دانش بنیان،در صورتی که تعهدات مالی دستگاه های اجرایی به واحدها و موسسات تحت حمایت قانون جهش تولید دانش بنیان (شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق)، به تعویق بیفتد، سازمان برنامه و بودجه موظف است تا تعهدات مالی دستگاه های اجرایی به واحدهای تحت حمایت را از محل بودجه این دستگاه ها تسویه کند.
همچنین براساس طرح جهش تولید دانش‌بنیان، هیات امنای دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی و پژوهشی، جهاد دانشگاهی و پارک های علم و فناوری مجوز داده خواهد شد تا در راستای تحقق و توسعه اهداف و ماموریت های علمی، آموزشی و پژوهشی، «سازمان توسعه و سرمایه گذاری» وابسته به خود را تأسیس کند. تا بتوانند به صورت مستقیم یا از طریق بازار سرمایه و یا به صورت غیرمستقیم از طریق عاملیت صندوق نوآوری و شکوفایی در طرح های فناورانه سرمایه گذاری کنند.
تعیین مشوق‌های مالی برای ترغیب بانک‌ها به سرمایه‌گذاری در طرح های مصوب شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان از دیگر مواد مصوبات طرح جهش تولید دانش‌بنیان است.
معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور و وزارتخانه‌های ذیربط به عنوان مسئول پیگیری اجرای قانون جهش تولید دانش‌بنیان تعیین شده‌اند.
براساس ماده ۲۰ این طرح نیز ، معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور و وزارتخانه‌های ذیربط به عنوان مسئول پیگیری اجرای قانون جهش تولید دانش‌بنیان تعیین شده‌اند. و موظف است هر ۶ ماه گزارش آن را به کمیسیون‌های آموزش، تحقیقات و فناوری، صنایع و معادن، اقتصادی و کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی ارائه کند.
از این رو برای آشنایی بیشتر با اهداف و چشم‌اندازهای طرح جهش تولید دانش‌بنیان و اهمیت آن در زیست بوم دانش‌بنیان کشور با دکتر «مهدی الیاسی» معاونت سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه آن را می‌خوانید:
*طرح جهش تولید دانش‌بنیان چیست و برای رفع موانع موجود بر سر راه زیست بوم دانش‌بنیان کشور چه برنامه ای دارد؟
تکامل قانون حمایت از دانش‌بنیان‌ها با توجه به اقتضاعات روز
الیاسی: به صورت مختصر طرح جهش تولید دانش‌بنیان را می توان قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان ۲ دانست.در سال جاری و با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر جهش تولید، بعد از گذشت ۱۰ سال مجلس محترم با مشارکت دولت، برای تکامل زیست بوم دانش‌بنیانی که شکل گرفته است این طرح را پیگیری می‌کند.
همانطور که مطلعید قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۸۹ مصوب شد. به حمدا… این قانون با حمایت مقام معظم رهبری و تایید شخص ایشان و نهادهای دیگر حاکمیت جزو معدود قانون‌هایی بود که با تلاش معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور در ده سال گذشته، تقریبا به صورت کامل و مستمر اجرا شده است. درواقع امروز شرکت های دانش‌بنیان ما به یک جثه اقتصادی بزرگ رسیده اند که متشکل از ۶۷۰۰ شرکت با بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان فروش هستند.
در واقع قانون حمایت از شرکت های دانش‌بنیان در سال ۸۹ در فضای شکل گرفته شده بود که شرکت‌های دانش‌بنیان در بحث های اقتصادی تا این اندازه گسترش پیدا نکرده بودند. بر این اساس با تجربه ۱۰ ساله اجرای این قانون، الزامات و اقتضائات جدید این زیست بوم در حال رشد در این طرح مدنظر قرار گرفته است.
*در طرح جهش تولید دانش بنیان به چه مسائلی توجه شده است؟
محورهای اصلی طرح؛ از رفع موانع قانونی تا ایجاد ظرفیت‌های جدید
الیاسی: قانون جهش تولید دانش‌بنیان سه محور اصلی دارد: محور اول پیوند حوزه دانش‌بنیان و ابزارهای مالی آن با اقتصاد اصلی کشور است. پیش از این ما در حوزه دانش‌بنیان صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق های پژوهش و فناوری را داریم که برای وضعیت قبلی نیازهای شرکت های دانش‌بنیان کفایت می کردند. اما امروز با این جثه اقتصادی شرکت های دانش‌بنیان ما نیاز داریم که نظام مالی و نظام بازار سرمایه را با اقتصاد دانش‌بنیان همسو کنیم. به همین منظور بخش های مهمی از این قانون، ایجاد پیوند بین صندوق نوآوری و شکوفایی با صندوق توسعه ملی و صندوق های پژوهش فناوری با نظام مالی کشور و درواقع پیوند نهادهای مالی دانش‌بنیان با بازار سرمایه و بازار بورس را تسهیل می نماید. از این جهت این قانون یک پیشرفت مهم است که ظرفیت های قانونی جدید ایجاد می‌کند.
به صورت کلی قانون جهش تولید در سه محور بازارسازی و صیانت از بازار، ایجاد ظرفیت های جدید در بازار بانکی و بازار سرمایه و رفع موانع تولید شرکت‌های دانش‌بنیان متمرکز شده است.
محور دوم رفع چالش ها و مانع زدایی از منظر مسائل قانونی است.ما در اجرای قانون حمایت از شرکت های دانش‌بنیان یکسری چالش های قانونی داشتیم که در سطح مقررات حل نمی شد و باید برخی از مواد قانونی اصلاح می شد. برخی از این اصلاحات در قوانین اصلی کشور مانند مالیات و بیمه و نظایر آن است. محور سوم نیز ایجاد بازار و فرصت های فعالیت و حمایت از نمونه سازی، تولید بار اول و صنعت ماشین سازی است.
به صورت کلی قانون جهش تولید در سه محور بازارسازی و صیانت از بازار، ایجاد ظرفیت های جدید در بازار بانکی و بازار سرمایه و رفع موانع تولید شرکت‌های دانش‌بنیان متمرکز شده است.
*آیا ساختار شرکت های دانش‌بنیان در این قانون دچار تغییرات خاصی شده است؟
رفع تناقضات قانونی و حقوقی در طرح جهش تولید دانش‌بنیان
بین مقررات دولت برای مدیریت حوزه دانش‌بنیان و قانون حمایت از شرکت های دانش‌بنیان تناقضاتی وجود داشت که در قانون جدید جهش تولید دانش‌بنیان این تناقضات رفع شده است تا دیگر چالش های قانونی و حقوقی سابق را نداشته باشیم.
الیاسی: با توجه به تصویب قانون دانش‌بنیان در سال ۸۹ و نوپا بودن معاونت علمی در آن زمان، ساختار مدیریت حوزه دانش‌بنیان به گونه ای تصویب شد که در عمل در سال های اخیر با مشکلات اجرایی از جنس هماهنگی در دولت روبرو هستیم. با تکامل معاونت علمی و ایفای نقش آن ، در مقررات دولت مانند آیین نامه اجرایی قانون دانش‌بنیان و اساس نامه صندوق نوآوری و شکوفایی معاونت علمی مسئول اجرای قانون حمایت از شرکت های دانش‌بنیان شد. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در مصوبات متعدد یک تقسیم کار بین وزارت علوم و معاونت علمی ایجاد کرد که براساس آن وزارت علوم حوزه آموزش، پژوهش و توسعه فناوری و نوآوری در دانشگاه ها و مراکز علمی را مدیریت می کرد و بحث های اقتصاد دانش‌بنیان نیز به معاونت علمی سپرده شده بود. اما در عمل یکی از موانعی این بود که بین مقررات دولت برای مدیریت حوزه دانش‌بنیان و قانون حمایت از شرکت های دانش‌بنیان تناقضاتی وجود داشت که در قانون جدید جهش تولید دانش‌بنیان این تناقضات رفع شده است تا دیگر چالش های قانونی و حقوقی سابق را نداشته باشیم.
*طرح جهش تولید دانش‌بنیان درحال حاضر در چه مرحله ای قرار دارد و چه زمانی برای اجرا به نهادهای مربوطه ابلاغ می شود؟
ابلاغ قانون جهش تولید دانش‌بنیان به دستگاه‌ها تا پایان سال
الیاسی: تقریبا این طرح مصوب شده است و فقط چند اصلاح جزئی دارد که به کمیسیون ارجاع داده شده است که در بزودی در دستور کار مجلس قرار می گیرد. ان شاء الله با حمایت شورای نگهبان و تصویب این قانون تا پایان سال قانون جهش تولید دانش‌بنیان به دستگاه ها ابلاغ خواهد شد.
اولین قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان به چه زمانی برمی‌گردد؟
«قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری و اختراعات» که در سال ۱۳۸۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، آغازی بر گسترده‌ترین برنامه حمایتی دولت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان بود. در این قانون موضوعات مهمی چون تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی و ارائه معافیت‌های مالیاتی و گمرکی به شرکت‌های دانش بنیان مورد تاکید قرار گرفته بود. و «کارگروه ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان» به ریاست معاون علمی و فناوری رییس جمهور و عضویت وزارتخانه‌ها و دستگاه های مرتبط و نمایندگان بخش خصوصی، شرکت‌های مشمول استفاده از مزایای این قانون را تایید می‌کنند. علاوه بر حمایت‌های مورد نظر این قانون، ارزیابی و شناسایی این شرکت‌ها، فرصت مناسبی جهت ارائه حمایت‌های متنوع از شرکت‌های دانش‌بنیان را فراهم کرده است که مجموعا بیش از ۱۱۰ حمایت را شامل می‌شود.
