به گزارش پردیس امروز، میلاد میرخسروی در یادداشتی در ارتباط با چالش های پیش روی کارآفرینان ایرانی نوشت: اهمیت کسب و کارها در دنیای امروز بر هیچ کس پوشیده نیست و بخش بزرگی از اشتغال و تولید کشور را به خود اختصاص داده اند. با این حال، این بخش از اقتصاد ایران با مشکلات بسیاری رو به روست که یکی از مهم ترین آنها نبود نیروی کار متخصص است. این موضوع می تواند در میان مدت و بلند مدت تأثیرات منفی جدی را بر توسعه و پایداری کسب و کارها و در نتیجه آن اقتصاد داشته باشد.
عوامل بحران منابع انسانی
قطعا عوامل بسیار زیادی در ایجاد بحران منابع انسانی در ایران وجود دارند که باتوجه به وسعت و شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی هر منطقه از کشور، متفاوت است ، در اینجا به بررسی تعدادی از این عوامل که عمومیت بیشتری را دارند، می پردازیم.
نظام آموزشی : متاسفانه سیستم آموزشی کشور در رابطه با آموزش و توانمندسازی نیروی کار متخصص با چالش های بسیاری رو به رو شده است و عدم تطابق مهارت های آموخته شده با شرایط امروز کسب و کار منجر به ایجاد وضعیتی شده که بسیاری از فارغ التحصیلان شناخت صحیحی از بازار و شرایط اقتصادی نداشته باشند.
مهاجرت نیروی کار متخصص : یکی از اصلی ترین عوامل بحران منابع انسانی در ایران، مسئله مهاجرت است، سرعت بالای خروج نیروی کار توانمند از کشور و اشتغال در خارج از ایران، لطمات جبران ناپذیری را به کسب و کارها و اقتصاد کشور وارد کرده است.
کمبود سرمایه‌گذاری در آموزش : جمله معروف “سرمایه اصلی یک شرکت، نیروی انسانی آن است” تقریبا توسط تمامی صاحبین کسب و کار پذیرفته شده اما نکته اصلی در ارتباط با عدم تحقق عملی این جمله در کسب و کارهای ایران، علاوه بر وضعیت اقتصادی کشور، به نبود منابع مالی کافی برای سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه کارکنان نیز مرتبط است. این مسئله باعث می شود تا نیروی کار با مهارت و علم روز آشنا نشود.
شرایط کاری نامناسب : شرایط کاری نامطلوب، نبود رضایت شغلی و انگیزه‌های مناسب مادی و معنوی ، می تواند به کاهش تعهد و بهره وری نیروی کار منجر شود که این امر در کسب و کارهای کوچک بسیار شایع است.
نتایج عدم توجه به بحران منابع انسانی
عدم توجه به موارد ذکر شده لطمات جبران ناپذیری را به اقتصاد کشور در میان مدت و بلند مدت تحمیل خواهد کرد که در ادامه به بررسی و راهکارهای رفع آن خواهیم پرداخت.
کاهش بهره وری : نیروی انسانی یکی از عوامل اصلی موفقیت هر کسب و کاری است و نبود نیروی انسانی متخصص باعث کاهش بهره وری و راندمان کسب و کارها می شود. این اتفاق به کاهش تولید و خدمت رسانی منجر خواهد شد.
افزایش هزینه ها : نتیجه کمبود یا نبود نیروی کار متخصص، چیزی جز افزایش هزینه ها نیست، کسب و کارها در این شرایط باید در مرحله اول باید به آموزش و تربیت نیروی انسانی کارآمد بپردازند که کاری بسیار پرهزینه اما ضروری است در مرحله دوم و باتوجه به نبود نیروی کار متخصص و باتجربه، مجبور به استفاده از خدمات مشاوره یا آموزش های خارجی شوند که هزینه های قابل توجهی را به همراه دارد.
کاهش رقابت پذیری : نبود نیروی متخصص و کارآمد نتیجه ای جز شکست برای هر کسب و کاری ندارد و مجموعه هایی که قادر به جذب و حفظ نیروهای متخصص نیستند، در رقابت با شرکت های بزرگ تر دچار مشکل خواهند شد و سهم بازار خود را از دست می دهند.
راهکارهایی برای حل بحران منابع انسانی
قطعا راه حل بحران منابع انسانی در ایران، بسیار پیچیده و دشوار است و نیاز به برنامه ریزی های بلند مدت و کارآمد دارد، که باید توسط دستگاه های مختلفی انجام شود تا به سرانجام رسد، در اینجا به بررسی تعدادی از این راهکارها خواهیم پرداخت که توانایی اجرایی شدن در کوتاه مدت و میان مدت را داشته باشند.
توانمند سازی نظام آموزشی : تطبیق برنامه های آموزشی با نیازهای واقعی بازار کار و تقویت آموزش های عملی و کارگاهی که می تواند به تربیت نیروهای کارآمدتر کمک کند.
تسهیل شرایط کاری : بهبود محیط کار، ارائه مزایای شغلی جذاب، و ایجاد فرصت های پیشرفت حرفه ای می تواند به جذب و حفظ نیروی کار متخصص کمک کند که این امر از طریق اصلاح و اجرای صحیح قانون کار قابل اجرا خواهد بود.
حمایت دولت : دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات مالی و مشوق های مالیاتی در میان مدت ، کسب و کارهای کوچک را در جذب و توسعه نیروی کار متخصص یاری کند.
ارتباط با جهان : ایجاد همکاری های بین المللی برای تبادل علم، فناوری و تخصص می تواند به انتقال تجربیات و افزایش مهارت های نیروی کار ایرانی کمک کند.
باید توجه داشت که بحران نبود منابع انسانی توانمند در ایران نیازمند توجه بیشتر و برنامه ریزی های دقیقتری است که بخش بزرگی از آن باید توسط دولت آغاز شود و بعد از آن در میان مدت به بخش خصوصی واگذار شود. قطعا با اجرای راهکارهای مناسب و هم افزایی بین دولت و کسب و کارها، می توان به‌صورت موثر به مقابله با این چالش پرداخت و مسیر رشد و توسعه پایدار را هموار کرد.
میلاد میرخسروی
