پردیس امروز به نقل از حوزه تشکلهای دانشگاهی خبرگزاری فارس، با پایان انتخابات و در آستانه تشکیل دولت سیزدهم، درباره شاخصههای کابینه آینده و لزوم تشکیل دولتی کارآمد و انقلابی گفتگویی با حسین عبداللهیفر استاد دانشگاه و معاون بررسی و گفتمان سازی سازمان بسیج اساتید کشور داشتیم، که مشروح آن در ادامه آمده است:
فارس: با تشکر از فرصتی که در اختیار قرار دادید به عنوان اولین سوال نظرتان را در باره موقعیتی که رئیس جمهور منتخب ملت برای تشکیل کابینه به نسبت دولت های قبلی دارد، بیان کنید؟
عبداللهیفر: بنده هم از شما و همکارانتان به خاطر اهتمامی که به موضوع دولت و حل مشکلات مردم دارید تشکر و قدردانی می کنم. در پاسخ به سوالی که مطرح کردید باید عرض کنم که به لطف الهی و بصیرتی که ملت ایران به خرج دادند شرایط بسیار مناسبی برای آیت الله رئیسی جهت چینش کابینه پیش آمده است که بخشی از آن به دلیل شرایط دشوار کشور و دوره بسیار سختی است که پشت سر گذاشته ایم.
در این شرایط همه گروهها و شخصیت ها عزم خود را برای حل مشکلات کشور و مردم جزم کردهاند و همه می خواهند هر کاری که از دست شان بر می آید را انجام دهیم. لذا برخلاف دولت هایی که تا چند ماه برای پر کردن جایگاه های مدیریتی رایزنی می کردند، اکنون مدیران بسیار زیادی اعلام آمادگی کرده اند تا در خدمت دولت باشند.
* بدون داشتن تیم و برنامه امکان کارآمدی وجود ندارد
این آمادگی را در حین ثبت نام ها هم مشاهده کردیم و دیدیم که به شکل متفاوتی تعداد زیادی از نیروهای کیفی و مدیران با سابقه کشور تصمیم به ورود به عرصه رقابت ها را داشتند. ضمن آنکه روحیه تحولی و خلوص رئیس جمهور منتخب نیز به گونه ای است که حتی افرادی با گرایشات دیگر نیز تمایل به کمک به ایشان را دارند. البته یک علت مهم دیگر نیز وجود دارد که بسیار مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد و آن اینکه در سه دولت قبل یعنی از دوم خرداد ۷۶ تاکنون هر سه دولت وقتی از صندوق رای بیرون آمدند خودشان هم باور نمی کردند که پیروز میدان شده باشند.
خب، این به لحاظ دمکراتیک امر مثبتی است اما به لحاظ کارآمدی نتیجه عکس دارد. چراکه بدون داشتن تیم و برنامه امکان کارآمدی وجود ندارد. الان ماجرا کاملا متفاوت است و شخص رئیس جمهور منتخب آمادگی لازم را دارد، برنامه تحولی بسیار خوبی را نیز تهیه کرده و اکنون باید تیم مناسبی را انتخاب کند که برخلاف دست ایشان بسیار پر است و افراد بسیاری برای هر پست وجود دارند و آنچه کار را دشوار کرده انتخاب بین افراد حاذق، با تجربه و با انگیزه است.
* مدیریت و کفایت مدیریتی و عملکرد انقلابی و جهادی از شاخصه های مسئولان آینده باشد
فارس: به نظر شما آقای رئیسی باید چه ملاک ها و معیارهایی را در انتخاب وزراء مورد توجه قرار دهد تا از بین این افراد زیادی که اشاره کردید بهترین ها را در کابینه داشته باشد؟
عبداللهیفر: به نظر می رسد جناب آقای دکتر رئیسی به همان ملاک هایی توجه کنند که ملت ایران برای انتخاب ایشان مورد توجه قرار دادند و آن هشت شاخصه ای بود که مقام معظم رهبری مشخص فرموده بودند.
اولین شاخصه مورد توجه ایشان، مدیریت و کفایت مدیریتی بود. یعنی از میان همه شخصیت های خوب باید این مد نظر باشد که کدام بهتر می تواند کار را انجام دهد. مشکل را حل کند.
دومین شاخصه جدیدی که ایشان مطرح فرمودند، عملکرد انقلابی و جهادی بود. عملکرد انقلابی و جهادی با حرف زدن مشخص نمی شود. به سخن گفتن نیست به در میدان بودن است. به معطل نکردن امور به شرایط مناسب و دستور و امکانات است. پیام دیگر این فرمایش این است که برای شناخت این افراد و مصداق انقلابی باید به گذشته فرد مراجعه کرد. نه اینکه پست را در اختیارشان قرار بدهیم و بعد بینیم می توانند یا نمی توانند. فرصت آزمون و خطا نداریم.
* باید وزیرانی انتخاب شوند که در نخستین روزهای کاری خود دغدغه مردم را مورد توجه قرار دهند
بزودی این فرصت خیلی خوبی که در اختیار رئیس جمهور منتخب هست قابل تبدیل به تهدید است. هرگز نباید گمان کرد که چهار سال فرصت هست. خیر این فرصت شش ماهه است. اگر تا شش ماه آینده کارها به گونه ای جلو برود که آنها که نیامدند رای بدهند هم پشیمان شوند و بگویند ای کاش می آمدیم و به آقای رئیسی رای می دادیم. خب این یعنی امید را به ملت برگردانده ایم.
به نظر بنده اگر دولت آینده می خواهد به این نقطه برسد باید وزیرانی را انتخاب که در نخستین روزهای کاری خود یک دغدغه مردم را مورد توجه قرار داده و حداقل تصویری مثبت و موثر از امکان حل شدن مشکل را ارائه کنند. یعنی این کاری که دولت فعلی در آخر دولت درروزهای آخر هفته انجام می دهد را دولت بعدی از روزهای اول در اولین روز هفته شروع کنند. مثلا در خصوص بورس یک پیام روشن و یک راهکار عملیاتی که موثر هم باشد را رونمایی کنند. در خصوص تورم، بیکاری، صنعت، خودرو و… شاهد اقداماتی موثر از سوی هر وزارتخانه باشیم و مردم ببینند ظرف یک ماه هر وزیر دولت برنامه موثر برای کاهش دارند و آثار آن را حس کنند. در این شرایط امید به مردم برمی گردد و افق روشنی پیش چشمان شان گشوده می شود.
اگر بخواهیم شفاف تر سخن بگوئیم باید تاکید کنیم مردم به یکسری از شاخصه های شخص آقای رئیسی رای دادند که از جمله آنها سابقه درخشان مدیریتی، روحیه تحولی، فسادستیزی، قاطعیت، مردم داری و تحرک لازم برای رسیدگی به مشکلات محرومین می باشد. مردم انتظار دارند همه کابینه دولت ایشان هم مثل خود ایشان این ویژگی های مشترک را داشته باشند.
* این خیلی مهم است که دولت جدید تصمیم دارد به نظرات عموم مردم توجه کند
فارس: به نظر شما چرا رئیس جمهور منتخب برای اولین بار روش مردمی من جمله تعیین سامانه ای برای مشارکت مردم در انتخاب وزراء را معرفی کردند؟ آیا این روش سبب غیرکارشناسی شدن تعیین اعضای کابینه نمی شود؟
عبداللهی فر: سوال خیلی مهمی است چراکه به رغم همه محاسنی که دارد می تواند برای عده ای مخالفان دولت سوژه ای جهت برخوردهای پوپولیستی از سوی دولت شود. این در حالی است که اولا نظر دولت استفاده از نظرات خود مردم و بازکردن دایره تصمیم سازی است تا مثل همیشه عده ای خاص نباشد که بتوانند افراد خود را معرفی کنند.
خب، این روش ضمن قائل شده احترام برای مردم، سبب باز شدن دایره شناسایی نخبگان و نیروهای شایسته است. البته این روش ناقض نظرات کارشناسی نیست و معلوم است که ادعای پوپولیستی و ابراز نگرانی عده ای در این زمینه بیهوده است. چراکه حتما رئیس جمهور محترم بدون دریافت نظرات تخصصی و بررسی پیشینه افراد دست به انتخاب نخواهد زد و مردم نیز چنین انتظاری ندارند که هر کس را پیشنهاد دادند الزاما همان فرد هم در آن جایگاه قرار گیرد.
اما این خیلی مهم است که دولت جدید تصمیم دارد به نظرات عموم مردم توجه کند و به نظرات مردم به عنوان یک پارامتر توجه کند. پیامد بسیار مهمتری که این روش دارد یک نوع تمرین دمکراسی و مشارکت دادن مردم در ادامه کار دولت است. یعنی مردم نباید تصور کنند که نقش آن ها فقط به روز رای گیری منحصر شده و دیگر تا پایان دولت هیچ نقش و تاثیری در تصمیم سازی و تصمیم گیری ها ندارند.
* آقای رئیسی اهل سهم دادن و میدان دادن به افراد سهم خواه نیست
فارس: به عنوان آخرین سوال بفرمایید که تا چه اندازه نسبت به شکل گیری یک دولت کارآمد و امیدبخش می توان خوش بین بود؟ آیا باید در این زمینه مردم و نخبگان جامعه خیالشان نسبت به ترکیب کابینه راحت باشند یا نگران؟
عبداللهی فر: بله این خیلی مهم است که مردم بویژه نیروهای انقلابی و ارزشی نسبت به شکل گیری دولت کارآمد خیالشان راحت باشد و این خود بخشی از همان تصویرسازی از کارآمدی دولت است. یعنی مردم باید مطمئن باشند که دولت آینده ریسک نخواهد کرد و موضوع معیشت مردم را به دست هر کسی نخواهد سپرد.
البته نمی توان گفت که نباید نگران بود چراکه تجربه خوبی از گذشته وجود ندارد و متاسفانه در گوشه و کنار اخباری از تلاش عده ای فرصت طلب و سودجو به گوش می رسد که به به برخی افراد به شکل بی قاعده ای ضریب داده می شود و یا یک عقبه ای دارند عده ای را تحمیل می کنند و حتی مدرک سازی و… می کنند اما به دلیل حساسیت بالایی که شخص آقای رئیسی نسبت به مشکلات مردم و کشور دارند، بسیار بعید به نظر می رسد عده ای بتوانند با شامورتی بازی خودشان را برای جایگاهی مطرح کنند.
کاملا روشن است که آقای رئیسی اهل سهم دادن و میدان دادن به افراد سهم خواه نیستند و در این مرحله حساس از تجارب خویش در قوه قضائیه و آستان قدس استفاده خواهند کرد.
البته انصافاً عمده کسانی که در این زمینه به دولت کمک می کنند نیتی جز خدمت ندارند و بسیار اندک هستند افرادی که در این زمینه ناخالصی دارند.لذا باید کاملا خوش بین باشیم و شاهد شکل گیری کابینه بسیار خوب و کاملا متفاوت از گذشته خواهیم بود. اما این بدان معنا نیست که ترکیب کابینه مورد پسند همه سلیقه ها خواهد بود. چراکه انجام چنین کاری ممکن نیست.