صابر گل‌عنبری، کارشناس مسائل بین الملل در دیپلماسی ایرانی نوشت: مدتی است که بحث فروش سوخو ۳۵ روسیه به ایران داغ است و اخیرا نیز وزیر دفاع در پاسخ به سوالی در این زمینه گفت که خرید این جنگنده‌ها در مرحله پیگیری است.
واقعیت این است که فروش این جنگنده‌های پیشرفته به ایران صرفا تابع پارامترهای دو جانبه نیست، بلکه به نظر می‌رسد که بیشتر تابع متغیرهای دیگر است. در واقع فروش سوخو ۳۵ روسیه به ایران تابع دو متغیر مهم روابط روسیه با اسرائیل و روابط روسیه با عربستان و برخی کشورهای عربی دیگر است. به نظر نگارنده، در سایه تاثیر این دو متغیر به ویژه اسرائیلی نظر به مناسبات نزدیک مسکو با دو طرف بعید به نظر می‌رسد که در نهایت این فروش اتفاق بیفتد. بله! نوعی تنش جزئی سر قضیه اوکراین میان تل آویو و مسکو حادث شد، اما جدا از دوستی دیرینه بنیامین نتانیاهو و ولادیمیر پوتین و مناسبات تاریخی اسرائیل و روسیه، فعلا موضع اسرائیل در قبال جنگ که تا حدود زیادی خنثی است و له و علیه هیچ طرفی نیست، مطلوب روسیه است و تحول منفی خاصی در روابط فیمابین نیفتاده است که زمینه‌ساز گذار روسیه از امنیت منطقه‌ای اسرائیل و فروش تسلیحات نظامی پیشرفته به ایران باشد.
در کنار آن نیز، مناسبات روسیه و شورای همکاری خلیج فارس از جمله عربستان و امارات نزدیک و خوب است و بسیار بعید است که پوتین بخواهد با برداشتن این گام به این مناسبات آسیب برساند. روسیه که در کنار چین در قضیه یمن در کنار عربستان ایستاده و اخیرا دوباره در اجماعی نادر با غرب در شورای امنیت رای مثبت به قطعنامه تمدید تحریم‌ها (۲۶۷۵) علیه “انصار الله” (متحد ایران) دادند و این چنین ملاحظه عربستان و روابط با آن را کرد، به احتمال زیاد حاضر نخواهد بود با فروش جنگنده‌های سوخو ۳۵ موجب ناخشنودی ریاض و به مناسبات با آن در این شرایط حساس آسیب بزند.
با این حال، به احتمال زیاد مساله فروش این تسلیحات به ایران در آینده جدی‌تر مطرح شود و حتی توافقی نیز صورت گیرد بدون آن که به نظر نگارنده فروشی اتفاق بیفتد. اما چرا؟ هیچ بعید نیست که رسانه‌ها و نزدیکان قدرت در روسیه بخواهند با تمرکز بر این مساله یک نوع خوراک برای بالا بردن قدرت چانه زنی و امتیازگیری مسکو در منطقه فراهم کنند. از این جهت که از این طریق به نوعی هم اسرائیل و هم عربستان تحریک شوند و وارد مذاکراتی پشت پرده با روسیه برای منصرف کردن آن از فروش این تسلیحات شوند و در کل به یک بده بستان با روسیه تن دهند.
در این میان، بی‌توجهی به این ظرافت‌ها در روابط منطقه‌ای و شاخ و بال دادن به این مساله قبل از این که فروش و تحویلی نهایی اتفاق بیفتد بیشتر اسباب بده بستان را برای روسیه با طرف‌های دیگری فراهم می‌کند.
