به گزارش پردیس امروز، پریسا مصلح در یادداشتی به بررسی ارتباط معماران با مدل های جدید طراحی مبتی بر هوش مصنوعی و خانه های هوشمند پرداخت،وی نوشت: با گسترش فناوری های هوشمند و ورود آن ها به بطن زندگی روزمره، تعریف ما از خانه و مفهوم زیست دستخوش تحولی بنیادین شده است. دیگر خانه تنها یک پناهگاه فیزیکی برای زیستن، استراحت و آسایش نیست؛ بلکه به یک زیست فضای تعاملی تبدیل شده است که می بیند، می شنود، تحلیل می کند، یاد می گیرد و واکنش نشان می دهد. در این میان، معماران به عنوان طراحان اصلی تجربه زیستی انسان، با چالشی تازه مواجه اند: چگونه می توان فضای مسکونی را به گونه ای طراحی کرد که نه تنها پاسخگوی نیازهای امروز باشد، بلکه ظرفیت یادگیری و انطباق با تغییرات آینده را نیز در خود داشته باشد؟
خانه هوشمند دیگر یک کالای لوکس نیست. طیف وسیعی از ابزارها و سیستم های متصل به اینترنت اشیا از ترموستات ها و سیستم های روشنایی گرفته تا قفل های درب، حسگرهای کیفیت هوا و یخچال های متصل در حال تبدیل شدن به استانداردهایی در طراحی مسکن هستند. این تغییرات، اگرچه در ابتدا عمدتاً توسط مهندسان و متخصصان فناوری هدایت می شدند، اما حالا با در هم تنیدن بیشتر تکنولوژی و معماری، لازم است که معماران در مرحله ی ایده پردازی و طراحی، درک عمیقی از توانمندی های این فناوری ها داشته باشند.
تعامل پذیری فضایی؛ معماری به مثابه یک سامانه زنده
خانه های هوشمند تنها از طریق نصب تجهیزات تکنولوژیک به وجود نمی آیند؛ بلکه طراحی فضایی آن ها باید به گونه ای باشد که امکان گفت وگوی دائمی بین انسان و محیط را فراهم آورد. معماری سنتی عموماً به فضای فیزیکی به عنوان یک چارچوب نسبتاً ایستا نگاه می کرد، اما خانه های هوشمند نیازمند فضاهایی انعطاف پذیرند؛ فضاهایی که بتوانند پاسخگوی الگوهای رفتاری متغیر کاربران باشند و متناسب با داده های لحظه ای، واکنش نشان دهند.
برای نمونه، طراحی نورپردازی در خانه های هوشمند دیگر صرفاً یک مسئله ی زیبایی شناختی یا کارکردی نیست، بلکه بخشی از تجربه ی کاربر است که می تواند بر اساس زمان روز، خلق وخو، یا حتی حضور افراد در فضا، به طور خودکار تنظیم شود. به همین ترتیب، جای گذاری حسگرها و مسیرهای حرکتی باید از ابتدا در طراحی معماری لحاظ شود، چراکه این عناصر به تعامل مداوم بین کاربر و خانه معنا می بخشند.
نقش معمار از طراحی فضا به طراحی تجربه
در خانه های هوشمند، مرز میان فضای فیزیکی و فضای دیجیتال از بین می رود. دیگر نمی توان صرفاً به طراحی دیوار، پنجره و سقف اکتفا کرد. تجربه ی زیستن در این خانه ها به واسطه ی ترکیبی از عناصر فیزیکی، دیجیتال و شناختی شکل می گیرد. این امر مستلزم آن است که معماران نه فقط به عنوان طراحان فضا، بلکه به عنوان طراحان تجربه وارد میدان شوند.
چنین نگاهی مستلزم آموزش و بازتعریف نقش حرفه ای معمار است. همکاری میان معماران، طراحان تجربه کاربری، مهندسان داده و توسعه دهندگان نرم افزار، دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی است. طراحی یک فضای هوشمند نیازمند آن است که معمار درک درستی از جریان داده ها، امنیت اطلاعات، حریم خصوصی کاربران و همچنین قابلیت های تحلیل هوش مصنوعی داشته باشد. به عبارت دیگر، معمار آینده باید به نوعی تبدیل به یک میانجی میان فناوری و انسان شود.
پرسش هایی که امروز معماران با آن روبه رو هستند، ریشه در دغدغه های اخلاقی و فلسفی نیز دارد. وقتی یک خانه می تواند رفتارهای ما را رصد کند، اطلاعات ما را ذخیره کند و حتی بر تصمیم گیری های ما تأثیر بگذارد، مرز میان آسایش و نظارت چگونه تعریف می شود؟ چالش معمار نه فقط در طراحی فضا، بلکه در تعریف مرزهای زیست انسانی است؛ مرزهایی که در عین بهره گیری از فناوری، کرامت انسانی را حفظ کنند.
خانه های هوشمند آینده ای دور نیستند؛ آن ها هم اکنون در حال شکل گیری اند و نیازمند آن اند که معماران با دیدی جامع تر، میان رشته ای و انسانی تر به طراحی بپردازند. طراحی برای خانه های هوشمند صرفاً افزودن فناوری به کالبد یک ساختمان نیست، بلکه بازنگری در چیستی خانه، نقش معمار و تجربه زیست انسانی در بطن فضای دیجیتالی شده است. معمارانی که بتوانند این پیوند را به درستی درک و خلق کنند، نه تنها فضاهایی کاربردی و زیبا، بلکه خانه هایی خواهند ساخت که می توانند فکر کنند، یاد بگیرند و با ساکنان خود همراه شوند.
