به گزارش پردیس امروز، پریسا مصلح در یادداشتی در ارتباط با رقابت پنهان شرکت‌های ساختمانی برای فتح دنیای جدید نوشت: تا چند سال پیش اگر کسی از معماری در دنیایی حرف می زد که ساخته نشده، لمس نمی شود و دیوارهایش در برخورد با دست فرو نمی ریزند، احتمالاً تصور می شد در حال حرف زدن از یک داستان علمی –تخیلی است. اما امروز، «معماری متاورس» آرام آرام از یک مفهوم آینده نگرانه به پروژه ای اقتصادی و صنعتی تبدیل شده است؛ پروژه ای که شرکت های ساختمانی، دفاتر معماری، پلتفرم های فناوری و حتی برندهای بزرگ غیرمرتبط با ساخت وساز را وارد رقابتی کرده که شکل گیری آن تا همین چند سال پیش ناممکن به نظر می رسید. متاورس هنوز در نقطه تثبیت شده ای قرار ندارد، اما همین «نامطمئن بودن» باعث شده بسیاری از شرکت ها آن را شبیه زمینی بکر ببینند؛ زمینی که هر کس زودتر وارد آن شود، شانس بیشتری برای تعیین قواعد آینده دارد.
دفاتر معماری در سراسر جهان، ابتدا از سر کنجکاوی وارد این حوزه شدند. از طراحی گالری های هنری مجازی گرفته تا ساخت فروشگاه هایی که تنها با هدست های واقعیت مجازی قابل تجربه بودند. اما نقطه ای که ورق را برگرداند، زمانی بود که نخستین شرکت های ساختمانی متوجه شدند می توانند تجربه ساخت یک ساختمان در دنیای مجازی را به بخشی از پرزنت های رسمی خود تبدیل کنند؛ جایی که مشتری نه تنها نقشه، رندر یا ماکت می بیند، بلکه می تواند در راهروها قدم بزند، کیفیت نورگیری را حس کند و حتی چیدمان فضا را قبل از ساخت واقعی تغییر دهد. همین تجربه ساده، نگاه ها را تغییر داد و حالا معماری متاورس، از یک آزمایش تخیلی، به ابزار مذاکره و فروش تبدیل شده است.
در این رقابت تازه، شرکت های ساختمانی دو مسیر را دنبال می کنند. برخی تلاش می کنند پروژه هایی را که قرار است در دنیای واقعی ساخته شود، ابتدا در متاورس طراحی و تجربه پذیر کنند؛ رویکردی که هزینه اصلاحات، خطاها و دوباره کاری ها را کاهش می دهد. اما گروهی دیگر، پا را فراتر گذاشته اند و بناهایی را تنها برای حضور در فضای مجازی طراحی می کنند؛ بناهایی که قرار نیست هرگز ساخته شوند، اما برای برندها ارزش اقتصادی واقعی خلق می کنند. برای مثال، فروشگاه های مجازی که توسط برندهای لوکس در پلتفرم های سه بعدی ساخته شده اند، امروز به بخشی از استراتژی بازاریابی آنها تبدیل شده اند و کاربران می توانند در محیطی که حتی از محدودیت های فیزیکی هم آزاد است، به تعامل با محصول بپردازند.
جالب اینجاست که در این میدان تازه، اصول معماری نه تنها حذف نشده اند، بلکه در بسیاری مواقع شدیدتر و دقیق تر دنبال می شوند. یک طراح نمی تواند تنها با چند حجم ساده، فضای قابل قبولی خلق کند. کاربران در متاورس همان قدر سخت گیرند که در دنیای واقعی. نورپردازی، مقیاس انسانی، جریان حرکت، حتی جنس متریال ها – هرچند مجازی – همگی در تجربه کاربر نقش دارند. تفاوت تنها در این است که در متاورس، معمار می تواند قوانینی را که در دنیای واقعی محدودش می کردند، کنار بزند. وزن، مصالح، هزینه اجرا، مقاومت سازه و ده ها محدودیت دیگر که در پروژه های واقعی تعیین کننده اند، در این فضا وجود ندارند. نتیجه؟ ترکیب معماری و تخیل، بدون خطر، بدون نگرانی از مجوز و بدون محدودیت.
اما نکته مهم تر این است که شرکت های ساختمانی در این فضا فقط به دنبال نمایش قدرت طراحی نیستند؛ آنها به دنبال جایگاهی تازه در یک بازار بالقوه هستند. بازار فروش زمین های مجازی، طراحی ساختمان های مخصوص رویدادهای دیجیتال، ساخت دفاتر کار مجازی برای شرکت های جهانی، حتی طراحی محله ها، شهرها و فضاهای عمومی—all این ها اکنون فرصت هایی هستند که شرکت ها تلاش می کنند هرچه زودتر در آن سهم بگیرند. از طرفی، حضور در متاورس، برای شرکت هایی که می خواهند برند خود را در سطح جهانی مطرح کنند، ابزاری کم هزینه تر و سریع تر از ساخت ساختمان های نمادین در جهان واقعی است.
در کنار جنبه معماری، نقش دیجیتال مارکتینگ نیز در این جدال پررنگ شده است. برندهایی که در دنیای واقعی برای دیده شدن نیازمند کمپین های سنگین هستند، در متاورس می توانند تجربه ای به مراتب تأثیرگذارتر خلق کنند. تجربه ای که کاربر در آن قدم می زند، لمس می کند، می چرخد و بخشی از آن می شود. این نوع ارتباط، به شدت به وفاداری برند کمک می کند و همین، شرکت های ساختمانی را متقاعد کرده که حضور در این دنیا دیگر تنها یک حرکت نمایشی نیست؛ بلکه بخشی از زنجیره ارزش آینده خواهد بود.
البته مسیر پیش رو، بدون ابهام نیست. متاورس هنوز از لحاظ زیرساختی به بلوغ نرسیده و بسیاری از پلتفرم ها پایدار نیستند. اما پرسش اصلی برای شرکت های بزرگ معماری و ساختمانی این نیست که «آینده متاورس چگونه خواهد بود»، بلکه این است که «در صورتی که متاورس تبدیل به بخشی جدی از زندگی دیجیتال مردم شود، چه کسانی در آن جایگاه تثبیت شده خواهند داشت؟» پاسخ روشن است: کسانی که امروز وارد میدان شده اند.
در نهایت، معماری متاورس صرفاً ساخت ساختمان های دیجیتال نیست؛ خلق یک نوع رابطه جدید میان انسان، فضا و تجربه است. دنیایی که شاید هنوز کاملاً وجود ندارد، اما شرکت هایی که امروز برای حضور در آن برنامه ریزی می کنند، به خوبی می دانند که آینده از آنِ کسانی است که زودتر دست به ساخت ببرند—حتی اگر این ساخت، فعلاً تنها در جهان مجازی باشد.
