شب گذشته، خبرگزاری فارس گزارشی منتشر کرد که به سرعت در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت.
به گزارش پردیس امروز، خبرگزاری فارس گزارشی منتشر کرد که به سرعت در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت. این گزارش از شکل‌گیری شورای دفاع به عنوان بخشی از تغییرات ساختاری در شورای‌عالی امنیت ملی حکایت دارد. طبق این گزارش، شورای دفاع قرار است در کنار سایر نهادهای موجود، به عنوان بازوی اجرایی و تصمیم‌گیرنده در حوزه‌های دفاعی و امنیتی عمل کند و جزئی از «چیدمان تازه حکمرانی» در این حوزه به حساب بیاید.
این گزارش همچنین به احتمال انتصاب علی لاریجانی به مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی اشاره دارد، که می‌تواند نشان‌دهنده تغییرات عمیق‌تری در سیاست‌های کلان امنیتی کشور باشد. در واقع گزارش خبرگزاری فارس درحالی منتشر شد که نور نیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی دو روز پیش از افزایش احتمال «تغییرات قریب‌الوقوع در سطح برخی از نهادهای عالی امنیتی» خبر داده بود.
تغییرات ساختاری از چه چیزی حکایت دارد؟
در ابتدا باید گفت که تشکیل شورای دفاع به‌عنوان یک نهاد جدید، گامی مهم در راستای ساختاردهی به سیاست‌های امنیتی و دفاعی کشور است. طبق گزارش‌ها، این شورا قرار است به شکلی متمرکزتر و کارآمدتر، سیاست‌های دفاعی و امنیتی را در سطح کلان هدایت کند. در واقع، این تغییرات نشان‌دهنده تمایل به بازنگری در نحوه اداره امور دفاعی و امنیتی کشور در شرایط جدید است.
این تحول ساختاری به‌ویژه پس از تحولات اخیر و بحران‌ها و چالش‌های موجود، از جمله جنگ ۱۲ روزه اخیر و تهدیدات مختلف از سوی دشمنان منطقه‌ای و بین‌المللی، نشان‌دهنده عزم حاکمیت برای تقویت و بازسازی ساختارهای دفاعی خود است. به نظر می‌رسد که دولت و نهادهای امنیتی به این نتیجه رسیده‌اند که برای مقابله با تهدیدات پیچیده‌تر، نیاز به مدیریت هماهنگ‌تر و تمرکز بیشتری بر روی سیاست‌های کلان دفاعی دارند.
بازگشت لاریجانی به قلب تصمیم‌گیری‌های امنیتی
نکته برجسته این گزارش، احتمال انتصاب علی لاریجانی به سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی است. لاریجانی، که پیش از این در دوران ریاست مجلس شورای اسلامی نقش پررنگی در سیاست‌های کلان کشور داشت، اکنون ممکن است نقشی حساس‌تر و تأثیرگذارتر در سیاست‌های امنیتی و دفاعی ایفا کند.
حضور در برنامه‌های صدا و سیما، حضور چند ساعته در نمایشگاه کتاب و دیدار با مقامات کشور‌هایی که به ایران سفر می‌کنند، همه و همه حکایت از «بازگشت» لاریجانی می‌داد. در کنار این گفت‌و گو‌های تلویزیونی و حتی فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، علی لاریجانی، یک کنش معنادار دیگر داشت که به معنای واقعی حاکی از «بازگشت» او بود؛ منبرنشینی لاریجانی در هیئت میثم مطیعی در روزهای پایانی تیر.
او به عنوان یک چهره میانه‌رو و صاحب تجربه در عرصه دیپلماسی، قادر است نقش واسط میان نهادهای مختلف دولتی و امنیتی را ایفا کند. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که لاریجانی با توجه به سوابق دیپلماتیک خود، می‌تواند در شرایط فعلی که کشور با چالش‌های پیچیده‌ای روبه‌رو است، نقش موثری در مدیریت بحران‌ها و کاهش تنش‌های داخلی و بین‌المللی داشته باشد.
تحلیل هم‌میهن: راهبرد سوم و دفاع چندبعدی
حمیدرضا جلایی‌پور، استاد دانشگاه تهران و فعال سیاسی، در تحلیل خود درباره وضعیت و نقش نیروهای سیاسی پس از جنگ ۱۲روزه، اشاره کرده است که به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی و نیروهای میانه‌رو نه به سمت جنگ و نه به سمت تسلیم می‌روند، بلکه از راهبرد سوم و چندبعدی دفاع می‌کنند. این تحلیل به وضوح نشان‌دهنده این است که حاکمیت به دنبال ایجاد توازن در مواجهه با بحران‌ها است و به جای گزینه‌های دوگانه، راهبردی ترکیبی و جامع را برای مقابله با تهدیدات مختلف اتخاذ کرده است.
این تحلیل را می‌توان به‌طور خاص در انتصاب احتمالی علی لاریجانی به دبیر شورای عالی امنیت ملی مرتبط دانست. به نظر می‌رسد که لاریجانی، به عنوان یک شخصیت میانه‌رو، می‌تواند در پیشبرد این راهبرد سوم مؤثر واقع شود.
سخن آخر؛ مأموریتی فراتر از تشریفات
روزنامه دنیای اقتصاد می‌نویسد: بازگشت اخیر لاریجانی در شرایطی رخ داده که پس از جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، آتش‌بسی شکننده برقرار شده و برخی نشانه‌ها از احیای دیپلماسی منطقه‌ای دیده می‌شود. در چنین فضایی، اعزام لاریجانی به روسیه را نمی‌توان صرفاً یک اقدام نمادین یا تشریفاتی ارزیابی کرد. به نظر می‌رسد که بازگشت او بخشی از یک بازآرایی در تیم سیاست خارجی جمهوری اسلامی باشد.
این توئیت عبدالرضا داوری، مشاور پیشین احمدی‌نژاد نیز طی ساعات اخیر مورد توجه قرار گرفته: «طبق اصل ۱۷۶ قانون اساسی، شورای دفاع، یک شورای فرعی در شورای عالی امنیت ملی بوده که ریاستش برعهده یکی از اعضای شورای عالی امنیت ملی است. اینک که ریاست علی‌اکبر احمدیان در شورای دفاع قطعی است یعنی او بعنوان نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی ابقا شده و علی لاریجانی به عنوان دیگر نماینده رهبری جایگزین سعید جلیلی می‌شود.»
