رئیس جمهور آذربایجان اظهارات ضد و نقیضی درباره رابطه با ایران مطرح کرد و گفت: انتظار ما از ایران درباره تمامیت ارضی آذربایجان بیشتر بود.
تسنیم نوشت: الهام علی اوف رئیس جمهور آذربایجان در سخنرانی خود در کنفرانس “تشکیل ژئوپلیتیک بزرگ اوراسیا: از گذشته تا حال و آینده” که در شهر شوشی برگزار شد، سخنان مهمی در خصوص روابط کشورش با ایران بیان کرد که بخش هایی از آن ضد و نقیض و دور از واقعیت‌های میدانی بود.
رئیس جمهور آذربایجان گفت روابط آذربایجان و ایران در حال حاضر در سطح بسیار پایینی قرار دارد و از قبل نمی توان گفت که آیا در این سطح باقی می ماند یا دچار افت و خیز می شود.
وی افزود: پیش بینی روابط دو کشور ایران و آذربایجان بسیار پیچیده است. نامه هایی از مقامات ایرانی دریافت شده و چند مکالمه تلفنی برای عادی سازی روابط صورت گرفته است، با این حال، به صراحت می گویم که خواسته‌های آذربایجان مشروع و منطقی است و اگر شروط اعلام شده برآورده شود، می توان در مورد عادی سازی روابط صحبت کرد، در غیر این صورت مناسبات به همین شکل باقی می ماند.
علی اف مدعی شد این شکل از روابط انتخاب آذربایجان نیست، همه و به خصوص محافلی در ایران باید بدانند که زبان تهدید و ترور در برابر آذربایجان کارساز نیست و ایرانی‌ها هر چه زودتر این را بفهمند، زودتر نشانه‌هایی از عادی‌سازی را مشاهده خواهیم کرد.
وی افزود سفارت جمهوری آذربایجان در تهران در حال حاضر تعطیل است و این تصمیم من است زیرا امنیت و جان مردم برای من مهمتر است.
رئیس جمهور آذربایجان همچنین گفت چالش و موضوع بزرگی مانند بازسازی قره باغ در برابر آذربایجان قرار دارد و به همین علت نیازی نیست با هیچ کشوری به خصوص کشور همسایه خود مشکلی داشته باشیم.
الهام علی اف در ادامه ادعا کرد پس از نصب دوربین در مسیر جاده ای بین لاچین و خانکندی مشخص شد که کامیون های ایرانی به صورت دوره ای به سمت قرا باغ حرکت می کنند و این اقدام کاملاً غیرقانونی بود، زیرا این اقدام نشان داد که ایران تمامیت ارضی آذربایجان را به رسمیت می شناسد و نباید در چنین مواردی دخالت می کرد.
با وجود نشانه ای مبنی بر تروریستی بودن حادثه سفارت وجود ندارد اما علی اف مدعی شد حمله به سفارت آذربایجان در تهران یک اقدام تروریستی عمدی برای کشتن دیپلمات ها و اعضای خانواده آنها بود و این حمله در حالی اتفاق افتاد که به رغم حضور چند افسر امنیتی و بر خلاف عرف مرسوم در چند کشور، افسران حاضر در سفارت آذربایجان در تهران اجازه حمل سلاح نداشتند.
وی افزود ماموران امنیتی آذربایجان هنگام ورود فرد تروریست به داخل سفارت غیر مسلح بودند و وی با یک اسلحه کلاشینکف به محض ورود، تیراندازی کرد و یک نفر را کشت و تعدادی دیگر را زخمی کرد و فقط یک کارمند شجاع که یک فرد معلول بود، توانست او را خلع سلاح کند و او را بیرون بکشد.
علی اف در ادامه اظهارات ضد ایرانی خود مدعی شد پس از حمله اولیه به مدت ۴۰ دقیقه، نه پلیس، نه پرسنل امنیتی، نه کسی از عوامل انتظامی ایران به محل حادثه اعزام نشد و آن فرد دوباره سعی کرد نفوذ کند و با استفاده از چکشی که همراه خود آورده بود و نیز با استفاده از کوکتل مولوتف قصد ورود به سفارت را داشت که در ادامه با چکش در را شکسته و وارد شد و کارمند مجروح دوباره توانست او را با زور به بیرون هدایت کند.
وی ادعا کرد مردم آذربایجان از روابط ایران و ارمنستان چندان راضی نیستند، ما به عنوان سیاستمدار درک می کنیم که هر کشوری در سیاست خارجی خود اولویت هایی دارد و روابط ایران و ارمنستان بر اساس همسایگی شکل گرفته ولی بسیاری از مردم آذربایجان انتظار همان رفتاری را داشتند که ترکیه، عربستان سعودی و پاکستان در زمان اشغال قره باغ از خود نشان دادند. در واقع این کشورها به دلیل اشغال هرگز با ارمنستان روابط دیپلماتیک برقرار نکرده اند. مردم آذربایجان بر این باور هستند که طبیعی‌تر بود که ایران جزو آن سه کشور باشد و همبستگی خود را با آذربایجان نشان دهد.
علی اف گفت وقتی نوبت به حمایت از تمامیت ارضی آذربایجان در دوران اشغال می رسید، انتظارات ما از ایران بیشتر بود.
وی اذعان کرد ایران همواره از تمامیت ارضی آذربایجان حمایت کرده و در سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی به تمامیت ارضی کشورمان رای مثبت داده است.
مقام ارشد جمهوری آذربایجان گفت ساخت راه آهن فضولی تا مرز ارمنستان که در زمان اشغال توسط ارامنه برچیده شد، سال آینده به پایان می رسد. اگر این خط آهن کمی بیش از ۴۰ کیلومتر از داخل خاک ارمنستان ساخته شود، یک پروژه و مسیر ریلی بین المللی در منطقه ایجاد خواهد شد.
الهام علی اف افزود ارمنستان در صورت ایجاد مانع و بهانه جویی در مقابل این پروژه، ضرر خواهد کرد چرا که آذربایجان از طریق گرجستان، ترکیه و روسیه به بنادر دریای سیاه دسترسی دارد و طریق خاک ایران نیز به مناطق دیگری متصل است ولی ارمنستان چنین مسیرهای ارتباطی گسترده ندارد.
رئیس جمهور آذربایجان گفت بیانیه سه جانبه جنگ دوم قرا باغ بین روسیه، آذربایجان و ارمنستان نه یک توافق آتش بس است و نه یک توافق نامه صلح. وقتی جنگ دوم قرا باغ به پایان رسید، خیلی ها نمی دانستند که چه اتفاقی می افتد زیرا بیانیه سه جانبه یک توافق آتش بس نبوده و یک معاهده صلح هم نیست و به همین علت آنچه که بعدا اتفاق می افتد، یک علامت سوال بزرگ بود.
علی اف افزود آذربایجان ابتکار عملی با چشم انداز همکاری های منطقه ای، عادی سازی روابط ارائه داده و روند مذاکرات صلح را آغاز کرده است ولی به دلیل عدم تمایل ارمنستان به شرکت در مذاکرات جدی صلح، وقفه ای طولانی ایجاد شد.
رئیس جمهور آذربایجان با بیان اینکه کریدور زنگه‌زور پتانسیل بالایی دارد، گفت ارتباط ریلی بین چین، قرقیزستان و ازبکستان در حال ایجاد است و کریدور زنگه‌زور می‌تواند ادامه آن مسیر و بخشی از پروژه «یک کمربند، یک جاده» یا کریدور شمال – جنوب باشد.
