به گزارش پردیس امروز از همدلی؛ تنش میان ایران و آذربایجان نه فقط فروکش نکرده، بلکه روز به روز، افزایش می‌یابد و اظهارات الهام علی‌اف علیه ایران با واکنش‌های بسیاری روبه‌رو شده است.
در این گزارش می‌خوانید:
* لفاظی‌های رئیس جمهور آذربایجان در مورد ایران، همچنان با واکنش‌های گسترد‌ه‌ای از سوی برخی مسئولان سیاسی و همچنین مردم روبه‌رو شده است. در حالی‌که در روند جنگ آذربایجان با ارمنستان در مناقشه قرهباغ، مقام‌های ایرانی از مواضع آذربایجان حمایت کرده و حتی چند تن از ائمه جمعه شهرهای آذری‌زبان هم در حمایت از جمهوری آذربایجان، خطابه‌هایی سر داده بوده‌اند، اما به نظر می‌رسد باکو در ازای همراهی و سپاس، میل به ناسازگاری با تهران دارد. آذربایجان، راه را بر کامیون‌داران ایرانی مسیر ارمنستان بسته است. از آنان طلب عوارضی جدید می‌کند. چند کامیون‌دار ایرانی را بازداشت کرده است و در گامی پیشتر، از مانور نظامی ایران در درون مرزهای خود با تعابیری عجیب یاد می‌کند.
* این در حالی است که بالاترین مقام سیاسی این کشور یعنی رئیس جمهور این کشور در همراهی با برخی نمایندگان مجلس در این کشور، این‌روزها با برخی عباراتی نسنجیده در مورد ایران سخن گفته‌اند و به عقیده بسیاری از ناظران سیاسی، بیشتر از حد خود، سخن رانده‌اند.
الهام علی‌اف، که در اصل با حمایت اردوغان توانسته است منطقه مورد اختلاف با ارمنستان یعنی قرهباغ را به تصرف درآورد، در اظهاراتی توهین‌آمیز در مورد مانور نظامی ایران، اعلام کرد:
* این یک رویداد بسیار تعجب‌آور است. این حق حاکمیتی آن‌ها است، اما چرا حالا و چرا در مرز ما؟ چرا زمانی که ارامنه در جبرائیل، فضولی و زنگلان بودند، چنین رزمایش‌هایی در کار نبود؟ چرا پس از آزادسازی این زمین‌ها پس از ۳۰سال اشغال برگزار می‌شود؟».
* «این اولین باری نیست که کامیون‌های ایرانی به صورت غیرقانونی به منطقه قرهباغ سفر می‌کنند. این چیزی است که به طور مداوم در جریان دوران اشغال قره باغ توسط ارمنستان رخ می‌‌داده است.» از سوی دیگر یک نماینده مجلس آذربایجان نیز در سخنانی علیه ایران، گفته بود: «ایران را از نقشه جهانی حذف می‌کنیم، ایران را تجزیه و به تمام نقاط ایران پرچم ترک را می‌زنیم.
در همین زمینه، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار کرد:
* در حالی‌که روابط خوب و محترمانه‌‌ای میان دو کشور وجود دارد و مسیرهای معمول ارتباطات میان دوطرف در بالاترین سطح وجود دارد، بیان آن به این شیوه مایه تعجب است.»
* «در این زمینه و موضوعات دیگر مرتبط با آن، در دیدار دو وزیر امور خارجه در حاشیه نشست اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، رایزنی‌های جدی و دقیقی صورت گرفت و توافق شد در یک بستر مناسب این گفت‌وگو‌ها ادامه پیدا کند.»
* «جمهوری اسلامی ایران همواره مخالفت خود با هرگونه اشغال سرزمینی را اعلام داشته و بر لزوم احترام به تمامیت ارضی کشورها و مرزهای شناخته شده بین‌المللی تاکید کرده است. ضمن آنکه رعایت حسن همسایگی و همجواری از مهم‌ترین موضوعاتی است که انتظار می‌رود از سوی همه همسایگان مورد توجه قرار گیرد. این یک موضوع حاکمیتی است و برای آرامش و ثبات کل منطقه انجام می‌شود. البته روشن است که جمهوری اسلامی ایران، حضور هرچند نمایشی رژیم صهیونیستی در نزدیکی مرزهای خود را تحمل نخواهد کرد و دراین رابطه هر اقدامی را که برای امنیت ملی خود لازم بداند انجام خواهد داد.»
عباس محمودزاده سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، ضمن واکنش به موضع‌گیری رئیس‌جمهور آذربایجان بعد از مانور نظامی ایران در نزدیکی رود ارس:
* ما در سیاست خارجی یکسری اصول داریم و بر آن‌ها پایبند هستیم؛ از اصول و اولویت‌های ما در سیاست خارجی‌مان تقویت ارتباطات با کشورهای همسایه است و کشور آذربایجان هم از همسایه‌های ما است. جمهوری اسلامی در مناقشه یا جنگ قرهباغ که برای آزادسازی این منطقه انجام گرفت، رسماً در کنار مردم آذربایجان ایستاد، در بالاترین سطح مقام جمهوری اسلامی ایران یعنی مقام معظم رهبری رسماً و علناً قرهباغ را جزو خاک آذربایجان اعلام کرده و بر اساس این واقعیت، بر پایان اشغال این منطقه تاکید کردند.
* (با اشاره به این‌که ملت ایران در کنار مردم آذربایجان برای آزادسازی قرهباغ ایستاد): «طبیعتاً جمهوری اسلامی ایران علاقه‌مند تنش با هیچ کدام از کشورهای همسایه نیست و سیاستش هم دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر هم نیست. منتها یک اتفاقاتی افتاده است؛ بعد از آزادسازی قرهباغ یک جابه‌جایی‌هایی صورت گرفت و یک قدرت‌های دیگری هم بر اساس آن توافقی که بین کشورهای دخیل بر مناقشه بود، وارد مسئله شدند، از جمله روسیه که نیروهایشان در منطقه بر اساس قراردادی که بسته شد حضور دارند و این موضوع باعث شکل‌گیری نظم جدیدی در جغرافیای منطقه شده است که طبیعتا قوانین، مقررات و رفتار کشورها با توجه به شرایط جدید یک زمانی طول می‌کشد تا با این نظم جدید منطبق شود.
* ما ضمن تاکید بر اصول و اولویت‌های خودمان توصیه‌مان این است در خصوص کارهای فنی در ارتباطات با مراودات به دستگاه‌های مسئول زمان داده شود و تنظیم شوند؛ چراکه این مناسبات باید بازتعریف و روز به روز تقویت شوند و موانع این ارتباط نیز باید برداشته شوند.»
* من هم صحبت‌های رئیس‌جمهور آذربایجان را دیدم انتظار این است که مواضع به گونه‌ای باشد که بین کشورها و همسایگان سوءتفاهم ایجاد نشود، بالاخره اختلاف‌انگیزی، مناقشه و تنش‌انگیزی در منطقه به نظر من به نفع مجموعه‌هایی است که آرامش، صلح، انسجام، مراوده و حسن همسایگی را نمی‌خواهند.
* یکسری از قدرت‌ها و عوامل آن‌ها بالاخره علاقه‌مند هستند در منطقه بین ملت‌ها شکاف، تنش و گلایه ایجاد شود، مجموعه‌هایی مانند رژیم صهیونیستی آرزو می‌کنند بین همسایگان به ویژه همسایگانی که مسلمان هستند، مناقشات و اختلافاتی صورت گیرد؛ من به برادرانمان در آن طرف مرزها توصیه‌ام این است که به حساسیت‌ها دقت کنند و ملاحظات بیشتری داشته باشند به نظر من این مسائل حل خواهد شد.
* همان‌طور که گفتم ما بر اصول و اولویت‌هایمان پایبند هستیم و تا استقرار این نظم جدید یکسری کارهای فنی باید در حوزه قوانین و مقررات صورت گیرد. هر کشوری هم قوانین و مقررات خاص خودش را دارد و اصولا باید به قوانین و مقررات هم اخترام بگذرایم.
محسن پاک‌آیین، سفیر پیشین ایران در باکو:
* «مسئله پیش آمده این است که رانندگان ایرانی معمولا از مرز نوردوز وارد ارمنستان می‌شدند و بعد از مسیر کاپان به گوروش به سمت ایروان می‌رفتند و الان ۲۱ کیلومتر از گوروس در حاکمیت ارضی جمهوری آذربایجان قرار گرفته و این کشور معتقد است باید در این مرز اعمال حاکمیت کرده و از کامیون‌هایی که از این مرز می‌گذرند عوارض دریافت کرده و مانع از حرکت به سمت قرهباغ شود.»
* (در واکنش به اظهارات خصمانه چند تن از نمایندگان مجلس آذربایجان): «چند نفر از نمایندگان مجلس آذربایجان معمولا این حرف‌ها را می‌زنند که این‌ها به آمریکا وابسته بوده و مردم آذربایجان هم به خوبی این افراد را می‌شناسند و موضوع دریافت پول یک بار در احزاب متبوع این افراد نیز مطرح شده است. برخی از نمایندگان هم سهوا در زمین ارمنستان بازی می‌کنند؛ چراکه این کشور هم از تنش در روابط تهران و باکو استقبال می‌کند. ترکیه هم به دلیل خصومت با ارمنستان اقدامات تحریک‌آمیزی انجام می‌دهد اما آنکارا هم بداند که باید در ایجاد استقرار ثبات در منطقه حرکت کند. این را آذربایجان بداند که رانندگان ایرانی به صورت سنتی از این منطقه عبور کرده‌اند و باید سریعا آزاد شوند؛ چراکه در غیر اینصورت ایران هم می‌تواند چنین مشکلاتی برای حمل و نقل کامیون‌های آذربایجانی ایجاد کند اما جمهوری اسلامی ایران همچنان خویشتنداری را در دستور کار قرار داده است.»
* (در خصوص ابراز نگرانی‌ها از نفوذ لابی صهیونیسم در جمهوری آذربایجان): «حضور اسرائیل در آذربایجان و منطقه آسیای میانه و قفقاز همواره وجود داشته یعنی به دلیل درگیری‌های اخیر نبوده اما یکی از سیاست‌های اسرائیل هم بزرگنمایی حضور خود برای تبلیغات داخلی و خارجی است و آذربایجان همواره در دیدارهای دوجانبه این اطمینان را داده که هیچ‌گاه اجازه تعرض به ایران از خاک آذربایجان را نخواهد داد، در نتیجه لازم است علاوه بر مراقبت از تحریکات رژیم صهیونیستی این ترفند آن‌ها را هم شناخته و بر مبنای واقعیت تصمیم گرفته شود.»
