مجری طرح پژوهشی اطلس مورفولوژی (ریخت شناسی)سواحل کشور با اشاره به تهیه این اطلس در کشور گفت: احداث سازه‌های ساحلی نیاز به مکان یابی دقیق دارد تا کمترین آسیب به محیط زیست منطقه وارد شود که با داشتن اطلس مورفولوژی سواحل می‌توان علاوه بر حفظ محیط زیست منطقه، به توسعه پایدار نیز دست یافت.
به گزارش پردیس امروز؛ همایون خوشروان روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: در ایران بیش از سه هزار کیلومتر خطوط ساحلی وجود دارد که در شمال دریای خزر، در جنوب خلیج فارس و دریای عمان و دریاچه ارومیه به عنوان دریاچه داخلی را شامل می شود که شناخت انها می تواند به توسعه پایدار کمک کند که بر این اساس ایده طرح اطلس مورفولوژی سواحل کشور در سال ۱۳۹۸ مطرح شد و در آذرماه سال ۱۳۹۹ کارگاهی برای آن تشکیل شد.
وی درباره طرح پژوهشی اطلس مورفولوژی سواحل کشور توضیح داد: کاری که در اطلس مورفولوژی سواحل انجام دادیم یک کار بسیار جدید در کشور است و با توجه به جستجوهایی که انجام دادیم در سطح منطقه و خاورمیانه یک کار کاملا متفاوت و با یک نوآوری خاصی همراه است.
خوشروان ادامه داد: در این کار سواحل کشور را به لحاظ واحدهای مورفولوژی که شامل لندفرم های ساحلی است شناسایی کردیم، لندفرم ها اشکالی هستند که در مناطق ساحلی تحت تاثیر فرایندهای ساحلی، فرایندهای آب و هوایی، عوامل انسانی و سایر عوامل به وجود می آیند که شناسایی آنها می تواند به آشنایی بیشتر ما از سواحل کمک کند و در تصمیم گیری هایی که قرار است در مدیریت جامع مناطق ساحلی گرفته شود می توان از این اطلاعات به خوبی استفاده کرد.
وی اظهار داشت: برای تهیه این اطلس ابتدا نوع سواحل را مشخص کردیم، در ایران سواحل به سواحل صخره ای بلند و یا کوتاه، کوهستانی، تپه ماهوری و ماسه ای طبقه بندی می شوند، سواحل دریای خزر در بخش جنوبی معمولا ماسه ای است که بیشتر سواحل ما را در بخش جنوبی تشکیل می دهد اما فراموش نکنیم که پوشش سواحل گلی و قلوه سنگی نیز در دریای خزر داریم که درصد فراوانی آنها نسبتا پایین است.
مجری طرح پژوهشی اطلس مورفولوژی سواحل کشور ادامه داد: سواحل صخره ای بیشتر در حوضه خلیج فارس و دریای عمان واقع شده است به ویژه در منطقه چابهار که صخره های بسیار بلندی دارد، این صخره ها وقتی تحت تاثیر نیروی امواج و نیروهای جزر و مدی قرار می گیرند می توانند انواع لندفرم های ساحلی از قبیل طاق های ساحلی، ستون های ساحلی، غارهای ساحلی و حفره های بزرگ ساحلی را به وجود آورند که هر یک از آنها نمایانگر دو نکته است یک زمانی که طی شده برای اینکه این عارضه شکل بگیرد و دوم وسعت و قدرت نیروهایی است که این عارضه را به وجود آورده اند.
وی گفت: در اجرای طرح مورفولوژی سواحل سعی کردیم با مستند سازی از هر یک از این عارضه ها در طول نوار ساحلی تصویربرداری کنیم و بعد از آن برای هر یک از این عوارض شناسنامه ای ایجاد کردیم که در این شناسنامه نوع لندفرم ساحلی، نحوه ایجاد آن و عواملی که در تغییر شکل دینامیکی آن موثر هستند را بیان کردیم در نهایت تمام این داده ها شامل بیش از ۵۷۰ لندفرم ساحلی است را در سامانه اطلاعاتی جغرافیایی ذخیره کردیم، این اطلاعات این فرصت را به مدیران می دهد که به صورت آنلاین هر یک از نقاط ساحلی کشور که بخواهند می توانند با یک کلیک تمام لندفرم ساحلی آن منطقه را با تمام مشخصات آن ببینند.
خوشروان افزود: این کار را برای دریاچه ارومیه هم انجام دادیم این دریاچه شرایط ناگواری را طی می کند و روند خشکسالی در آن مشهود است که این شرایط عوارضی را به جای گذاشته که به عنوان لندفرم های ساحلی دریاچه ارومیه در زمان خشکسالی محسوب می شوند که همه آنها را که نزدیک به ۶۶ نقطه در پیرامون دریاچه ارومیه بود شناسایی کردیم، همچنین بیش از ۲۷۰ نقطه را در سواحل دریای خزر و ۳۰۰ نقطه هم در سواحل خلیج فارس و دریای عمان شناسایی کردیم، در حقیقت الان ایران تمامی لندفرم های ساحلی را که در طول بیش از ۳ هزار کیلومتر خط ساحلی دارد در قالب یک اطلس تصویری در اختیار دارد و شناسنامه کامل تصاویر لندفرم ها نیز شده است.
وی گفت: در راستای پروژه طرح اطلس مورفولوژی سواحل کشور به زودی کتاب مصوری را منتشر خواهیم کرد که شامل معرفی مجموعه لندفرم های ساحلی کشور است که توضیحاتی در خصوص نحوه تشکیل آنها، عوامل موثر در تغییر شکل آنها و دخالت های انسانی در روند تغییرات دینامیکی لندفرم های ساحلی را در این کتاب خواهد آمد که مطئمنا که این کتاب برای واحدهای دانشگاهی، متخصصان دریایی و سایر نهادهایی که به نوعی با دریا سر و کار دارند می تواند بسیار مفید باشد.
مجری طرح پژوهشی اطلس مورفولوژی سواحل کشور تاکید کرد: یکی از نتایج بسیار ارزشمند این کار در راستای تحقق مدیریت مناطق ساحلی این است که ما برای احداث سازه های ساحلی نیاز به مکان یابی صحیح داریم یعنی مکان یابی صورت گیرد تا وقتی که سازه ای ساخته می شود تاثیرات زیست محیطی آن در مناطق ساحلی به حداقل برسد تا بتوانیم بیشترین بهره برداری را در راستای توسعه پایدار داشته باشیم که این اطلس می تواند این دید را به ما بدهد و شناخت ما را نسبت به منطقه ای که قرار است در آن کار کنیم افزایش دهد و بتواند راه روشنی برای دستاوردهایی برای ارتقاء سطح زیرساخت های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور باشد خصوصا در منطقه نو و تازه رس مکران که یک منطقه بسیار ژئوپلتیکی در کشور محسوب می شود.
خوشروان با تشکر از حمایت سازمان بنادر و دریانوری به عنوان کارفرما گفت: امیدواریم با بومی سازی این کار در سطح خلیج فارس و دریای عمان بتوانیم مشابه این کار را با محوریت ایران برای سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس، دریای عمان و کشورهای منطقه انجام دهیم چون می تواند ما را به سمت و سویی ببرد که با تجمیع نیروها و توان تخصصی دانشگاه های سطح دنیا اطلس مورفولوژی سواحل دنیا را پایه ریزی کنیم و در قالب کتاب های تخصصی مختلف به چاپ برسانیم.
منبع خبر: خبرگزاری ایرنا
